Sách cũ, sách xưa. Định giá bao nhiêu là vừa?

Những người tìm mua sách cũ thường hoài cổ, muốn tìm được những cuốn sách tinh hoa, nay đã mất dấu trên thị trường. Nhưng đến Đại hội sách cũ năm nay, người ta coi sách như món hàng hóa trao đi bán lại, chứ không phải sản phẩm của  tri thức. Vậy làm thế nào có thể định giá sách cũ?

Mỗi quyển sách cũ đều ẩn chứa những ký ức và lịch sử

Mỗi người có lý do riêng để đến với thú chơi sách cũ. Có người say mê lịch sử và văn hóa nên tìm đến với sách cũ để nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, đặc biệt là lịch sử – văn hóa – Nam bộ.

Tuy nhiên có một điểm chung ở những quyển sách cũ mà nhiều người chơi chia sẻ: “Mỗi quyển sách cũ là một thân phận ẩn chứa một giai đoạn lịch sử của ngành sách và cả của đất nước. Như thời kỳ đầu tiên của ngành in ấn Việt Nam, sách được xuất bản bằng chữ rất thô sơ. Sách giai đoạn 1930-1945 giấy dó là chủ yếu vì kinh tế khó khăn, nhưng lại bền. Sách những giai đoạn sau giấy trắng, đẹp hơn…”.

Nhà báo Trần Nhật Vy chia sẻ thêm: “Những cuốn sách cũ cũng giống như cuộc đời của chúng ta. Có những thứ bây giờ đổi mới rất nhiều, nhưng chúng ta vẫn nhớ về kỷ niệm xa xưa nào đó, ở một nơi nào đó. Có những quyển sách được tái bản rất nhiều lần nhưng không phải là quyển sách đã từng được xuất bản trước đó, đã từng được ai đó trong chúng ta từng đọc trong ký ức”. Cùng quan điểm với nhà báo Trần Nhật Vy, một bạn đọc 7X trong tay cầm một số bản sách cũ mình vừa mua gật gù: “Tôi nhìn thấy những quyển sách này thì có cảm giác mừng rỡ như gặp lại những gì thân yêu thời thơ ấu của mình. Tôi mua chúng để mong đem lại cho con tôi những cảm xúc như tuổi thơ tôi đã có”.

Trong những chia sẻ về thú chơi sách cũ, nhà báo Trần Nhật Vy nói vui: “Ai cũng nên có một niềm đam mê nào đó. Đam mê sách cũ thì ít tốn kém, không sợ bị lừa hàng giả như chơi đồ cổ. Chơi sách cũ an toàn, lành mạnh hơn những thú vui khác. Mê sách cũ bất quá vợ rầy rà chút đỉnh”.

Định giá sách cũ như thế nào?

Từng có một thời như thập niên 1980-1990, học sinh sinh viên mê sách thường tìm đến những tiệm sách cũ để mua sách giá rẻ. Thời đó những tiệm bán sách cũ cũng rất nhiều. Nhưng với thời đại internet hiện nay, các tiệm sách cũ trở nên hiếm dần. Có nhiều bạn đọc đã nói rằng sách cũ bây giờ bán mắc quá. Vậy định giá một quyển sách cũ như thế nào? Đó là điều nhiều độc giả quan tâm và cuộc tọa đàm cũng bàn đến.

Nhà nghiên cứu Trương Ngọc Tường cho rằng có những loại sách không quý người ta bán xôn giá rẻ, giảm giá bìa rất nhiều. Xong có những loại sách cũ thật sự là sách quý thì giá sẽ rất cao. Ông lưu ý đến loại sách ấn bản giới hạn, có đánh số, có chữ ký của tác giả được nhà xuất bản dành riêng cho tác giả hay những khách hàng đặc biệt. Ông kể thời trước 1975, có những hiệu thuốc lớn ở miền tây sử dụng những quyển sách có chữ ký của cụ Vương Hồng Sển như một quà tặng đặc biệt, đáng giá dành cho những khách hàng lớn.

Nhà báo Lê Minh Quốc bảo rằng có những bản sách cũ có cho mình cũng không lấy, nhưng sẽ có những bản sách cũ là vô giá dựa vào một số yếu tố. Quyển sách đó là bản hiếm ít người có, bản độc bản không ai có, bản xưa rất xưa. Ngoài ra quyển sách cũ còn giá trị dựa vào tên tác giả và giá trị tác phẩm. Nhà báo Lê Minh Quốc nói rằng không phải người bán sách cũ hay người mua sách cũ nào cũng biết giá trị thật sự của quyển sách. Muốn biết cả người bán và người mua đều phải nghiên cứu, học hỏi.

“Một người chơi sách cũ chân chính là người không độc chiếm những bản sách quý hiếm, chỉ chịu bán nó với giá rất cao. Mà đó phải là người sẵn sáng chia sẻ những bản photo bản chính với giá vừa túi tiền cho những người thật sự cần đến nguồn tài liệu đó như những nhà nghiên cứu”, nhà báo Lê Minh Quốc nói.

Nhà báo Lê Minh Quốc kể câu chuyện về một người Pháp và một nhà nghiên cứu trong nước đã đấu giá quyết liệt với nhau để dành một quyển sách cũ độc bản về lịch sử trăm năm của Khánh Hòa – Nha Trang. Cuối cùng người Pháp thắng và đem quyển sách đó về nước. Về sau nhà nghiên cứu Việt Nam gửi sang Pháp một lá thư trình bày mình rất cần quyển sách ấy để nghiên cứu, mong được chia sẻ một bản photo. Không ngờ người Pháp kia đã gửi về Việt Nam một bản photo quyển sách quý ông đã sở hữu thật. Hiện những bản sách về lịch sử Nha Trang hiện nay xuất phát từ bản photo của người Pháp hào phóng kia.

Nhà báo Trần Nhật Vy thì cho rằng mua được một quyển sách cũ đúng loại mình thích, mình cần với cái giá vừa túi tiền là một định giá hợp lý nhất. Nhà báo Lê Minh Quốc nói thêm :”Giá trị một quyển sách cũ phụ thuộc vào cả người bán và người mua. Không chỉ người bán thấy quí, giá trị mà người mua thấy quí, giá trị cũng góp phần làm nên giá trị quyển sách”.

Tất cả các sách đều in giá, riêng sách cũ thì không. Nếu chúng ta mua được cuốn sách đúng với sở thích của mình, vừa với túi tiền của mình thì đó là giá được.

Nếu nó vượt quá khả năng của mình, quá sức yêu cầu của mình thì đó là giá đắt. Do đó, định giá cuốn sách là định giá sức mình với yêu cầu về nội dung cuốn sách đó. Nếu chúng ta thấy cuốn sách đạt yêu cầu của mình thì giá cả lúc đó không phải là vấn đề. Và thực tế, không thể nào có một giá chuẩn cho sách cũ được