Văn học Liên Xô – những tác phẩm kinh điển

Văn học Liên Xô luôn để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn của nhiều thế hệ người đọc Việt Nam Cho dù trải qua biến đổi của lịch sử.

“Nền văn hóa, văn học của nước Nga – Xô viết đã góp phần to lớn cho gia tài tinh thần của loài người thế kỷ XX chứ không chỉ độc giả Việt Nam. Với tất cả sự anh hùng và bi kịch của nó, tiếp xúc với văn hóa, văn học Nga, cái còn lại sâu đậm nhất là những nỗi niềm về số phận con người” – nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên nói.

Bác sỹ Ai Bô Lít – Tuổi thơ của đọc giả Việt Nam

Nhắc đến các tác phẩm trong nền văn học Liên Xô, Đọc giả Việt Nam chắc chắn sẽ luôn nhớ tới truyện Bác Sỹ Ai Bổ Lit. Trong tiếng Nga, “Ai Bô Lít” có nghĩa là “Ôi đau quá!”. Ngay tên nhân vật chính của câu chuyện đã gợi mở và hứa hẹn đưa người đọc đến với thế giới ly kì cùng nhiều tình tiết sinh động, hấp dẫn.

Bác sĩ Ai Bô Lít hiểu được thứ tiếng của muông thú và chữa bệnh cho chúng bằng cả trái tim mình. Ông còn cưu mang những con vật đáng thương gặp nạn. Sống cùng với ông có cô sếu, chú cá sấu, con cú, chú sóc… và đặc biệt là con Kéo Đẩy. Cũng nhờ có sự giúp sức của những con vật này mà bác sĩ Ai-Bô-Lít còn chiến thắng cả bọn cướp biển hung ác.

Cuốn truyện có nhiều tình huống dí dỏm, hài hước, phù hợp với tâm lý của thiếu nhi. Đồng thời thông qua những tình huống đó, câu chuyện còn mang tính giáo dục về sự nhân hậu và tình yêu với thế giới loài vật xung quanh.

KORNEY CHUKOVSKY (1882 – 1968) Tác giả của Bác Sỹ Ai Bôt Lít.
Tên thật là: Nicolai Vaxilievitr Corneitrucov sinh ở Peterburg, Nga. Ông mồ côi cha sớm, mẹ phải đi giặt thuê nuôi ông ăn học. Nhưng vì con nhà nghèo, ông chỉ được học đến lớp năm. Tuy nhiên ông đã tự học và trở thành nhà báo, nhà nghiên cứu phê bình văn học tiêu biểu, nhà dịch thuật nổi tiếng và nhà văn được rất nhiều bạn đọc nhỏ tuổi mến mộ.
Năm 1962, ông được trường Đại học Oxford (Anh) phong Tiến sĩ văn học danh dự.
Ông được nhận Giải thưởng Lênin năm 1962.
CÁC TÁC PHẨM CHÍNH
•    Con ruồi vũ sư (1920)
•    Moidodur (1923)
•    Con gián ngáo ộp (1923)
•    Cái cây kì diệu (1924)
•    Tướng cướp Barmalei (1925)
•    Nỗi khổ đau của Phedor (1926)
•    Điện thoại (1926)
•    Bác sĩ Aibôlít (1929)

Chiến Tranh và Hòa Bình, đỉnh cao trong nền văn học Liên Xô

“Chiến Tranh và Hòa Bình” là một đại tác phẩm trình bày về đời sống con người với nhiều thăng trầm, gồm đủ hy vọng, tham vọng, thỏa mãn, đau thương, tương khắc… Đại Văn Hào Leo Tolstoy đã mô tả đời sống là gì bằng nhiều hình thức và tác giả đã tìm hiểu ý nghĩa của đời người với các mặt xấu như lòng ích kỷ, lòng tham vật chất và những yếu tố cản trở cách phát triển những đức tính tốt, tương phản với tình yêu là thứ giúp vào sự phát triển, làm cho con người hạnh phúc. Qua đại tác phẩm này, các tương phản đã diễn ra : vui với buồn, hy vọng với thất vọng, gia đình tương phản với xã hội, tinh thần khác với vật chất, tính ích kỷ so với lòng nhân đạo.

Các nhân vật cũng trái ngược nhau : Andrey hạnh phúc và Pierre gian nan, đau khổ, Helene theo vật chất, ích kỷ, vô luân, trái ngược với Natasha có tình thương và các đức tính tốt khác. Đời người phát triển theo nhịp lên xuống, gặp các chống đối, gặp cõi chết hay đổi hướng đi. Cuộc đời của Pierre sẽ ra sao nếu không kết hôn với Helene, nếu không tham dự vào trận chiến Borodino? Giòng đời tới các khúc quanh mà tác giả gọi là chiến tranh. Một số nhân vật đã dùng nghị lực để chuyển hướng cuộc đời như Dolohov, Boris, Berg và tác giả Leo Tolstoy cho rằng sự chịu đựng gian nan làm tinh thần phát triển. Việc cứu xét các anh hùng, các vĩ nhân có phải là công việc tìm hiểu lịch sử không? Napoléon tượng trưng cho sự tự do của nhân loại hay mối đe dọa nền hòa bình của châu âu?

Đại Văn Hào Leo Tolstoy đã viết ra đại tác phẩm “Chiến Tranh và Hòa Bình” để bàn luận về phương pháp tìm hiểu lịch sử, tìm hiểu về đời người và cõi chết, và tác giả cho rằng các hiện tượng xã hội, chính trị, kinh tế chỉ là các biến cố bên ngoài (outer accidents) và các biến chuyển bên trong (inner events) chính là các kinh nghiệm thực sự, tức thời của đời người. Cõi chết tới với mọi người và chỉ có tình thương yêu (love) mới làm cho con người hạnh phúc.

Đất Vỡ Hoang – khắc họa cuộc sống nông thôn trong Văn học Liên Xô

“Đất vỡ hoang” là một trong những tiểu thuyết thành công nhất viết về nông thôn Xô viết của Sô-lô-khốp. Tác phẩm đã được tặng giải thưởng văn học Lê-nin năm 1960. Câu chuyện xảy ra vào khoảng năm 1930 ở nông thôn Gơ-rê-mi-át-si Lốc, một trong những khu vực đầu tiên tiến hành công cuộc tập thể hóa nông nghiệp toàn diện. Trung tâm của câu chuyện là một cuộc đấu tranh hết sức quyết liệt giữa thế lực xã hội chủ nghĩa ở nông thôn đang lên và thế lực phản cách mạng của giai cấp cu-lắc cấu kết với những tên bạch vệ còn sót lại, tay sai của giai cấp  địa chủ và tư sản đã suy tàn.

Hình ảnh của cuộc đấu tranh ấy đã nổi lên ngay những trang đầu của cuốn truyện với hai nhân vật đối địch cùng về nông thôn Gơ-rê-mi át-si Lốc trong một thời gian. Một bên là Pô- lốp-xép, cựu sĩ quan bạch vệ còn lén lút hoạt động để chống lại chính quyền xô-viết, một bên là Đa-vư-đốp đại diện của Đảng Cộng sản bôn-sê-vích về nông thôn phát động quần chúng tập thể hóa nông nghiệp. Đa-vư-đốp là con người tiêu biểu nhất trong Đất vỡ hoang. Anh là người cộng sản đã được tôi luyện trong lao động sản xuất ở nhà máy và trong công tác của Đảng, vì vậy anh tin tưởng tuyệt đối vào chủ trương của Đảng và nắm rất vững đường lối, chính sách của Đảng ở nông thôn. Bên cạnh Đa-vư-đốp là Na gun-nốp và An-đơ -rây, hai nhân vật tích cực khác cũng là điển hình của những người cộng sản ở nông thôn xô-viết hồi ấy. Ngoài ra, trong số những người nông dân Mai-đan-ni-cốp là một nhân vật độc đáo đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong câu chuyện. Anh vốn là một trung nông đã tham gia Hồng quân bảo vệ chính quyền Xô-viết, với lòng yêu nước nồng nàn và nhiệt tình cách mạng là một trong những người trung nông đầu tiên tham gia nông trang tập thể, tuy nhiên anh vẫn là một trung nông cho nên không dễ dàng mà anh cắt đứt được với tư tưởng của tầng lớp mình, nhưng cuối cùng những biến đổi lớn lao của phong trào và sự giáo dục của Đảng đã giúp anh hoàn toàn thắng được đầu óc tư hữu và trở thành một người lao động gương mẫu của nông trang. Ngòi bút tài tình của Sô-lô-khốp đã miêu tả một cách sâu sắc cuộc vật lộn trong nội tâm của Mai-đan-ni-cốp mà cũng là cuộc đấu tranh tư tưởng phức tạp trong bản thân từng lớp nông dân để tiến lên hòa mình vào cuộc sống mới, xã hội chủ nghĩa ở nông thôn lúc bấy giờ. Nhân vật Mai-đan-ni-cốp quả thật là một nhân vật tiêu biểu hết sức sống động của những chuyển biến sâu sắc, căn bản trong đời sống của người cô-dắc vùng sông Đông, của người nông dân nói chung để thoát ra khỏi những truyền thống cũ kỹ lạc hậu và trở thành những người lao động xã hội chủ nghĩa có ý thức, có đầy đủ khả năng xây dựng một cuộc đời lý tưởng. Đối đầu với Đa-vư-đốp, Na-gun-nốp, Mai-đan-ni-cốp là cựu đại úy bạch vệ Pô-lốp-xép, Bô-rô-đin, Ô-xtơ-rốp-nốp là những tên phản cách mạng, giết người đã tìm mọi cách để phá hoại sự nghiệp tập thể hóa ở nông thôn. Cuộc đấu tranh giữa hai phe nổ ra quyết liệt. Nhưng lực lượng của nông dân, những người lao động yêu nước, trung thành với sự nghiệp xã hội chủ nghĩa đã thắng. Họ đã thắng vì đã có một hạt nhân vững chắc là tầng lớp bần nông nghèo khổ, xung kích của phong trào. Vai trò lãnh đạo của Đảng thông qua Đa-vư-đốp và những đồng chí khác luôn sáng lên như ngọn đuốc dẫn đường, tập hợp và chỉ huy, đốt nóng khí thế và sức sống mới của quần chúng, đánh tan những bóng đen hòng bao trùm lên cách mạng. Toàn bộ tác phẩm toát lên một tinh thần căm thù giai cấp sâu sắc, lòng yêu nước nồng nàn, một lòng tin vô hạn ở sự lãnh đạo của Đảng và lực lượng quần chúng. Đó chính là nội dung tư tưởng vĩ đại của tác phẩm.

Chiếc chìa khóa vàng hay chuyện ly kỳ của Bu Ra Ti Nô

Chiếc chìa khóa vàng hay truyện ly kỳ của Buratinô hẳn sẽ là một món quà tuyệt vời dành cho các bạn nhỏ. Những tình tiết ly kỳ, những bài học nhẹ nhàng về lòng nhân ái, dũng cảm và đặc biệt câu chuyện sẽ kích thích sự sáng tạo tuyệt vời của trí tưởng tượng trẻ thơ. Sách được in trên giấy láng, chất lượng in màu rất bắt mắt và những minh họa cực kỳ sinh động làm tăng thêm phần ly kỳ, hấp dẫn của nội dung câu chuyện.

Bác thợ mộc Giudéppơ tình cờ nhặt được một thanh củi biết nói, bác liền tặng thanh củi đó cho ông bạn già Cáclô. Bác Cáclô đem món quà kỳ lạ về nhà và gọt thành một con búp bê gỗ đặt tên là Buratinô. Một con búp bê trông giống hệt một cậu bé với cái mũi thật dài. Buratinô trong sáng, thông minh nhưng rất hiếu động và nghịch ngợm. Cũng chính vì tính hiếu động đó mà cậu bé đã gây nên cho mình không ít rắc rối. Trong một lần trốn học đi chơi, Buratino bị Mèo Madilio và Cáo Alixa lừa lấy mất tiền và bị bọn cướp tấn công. Lạc mất gia đình, cậu bé người gỗ bắt đầu bước vào những chuyến phiêu lưu đầy kỳ thú, bất ngờ nhưng cũng không ít nguy hiểm và sóng gió. Đặc biệt là cuộc hành trình khám bí mật về chiếc chìa khóa vàng mà Buratino được chú rùa Toóctila tặng cho…

Dựa trên câu chuyện cổ tích nổi tiếng về cậu bé Pinốckiô, bằng trí tuởng tượng phong phú và giọng văn miêu tả tuyệt vời của mình, nhà văn Alếc xây – Tôn xtôi đã kể lại một cách vô cùng mới mẻ, sinh động và hấp dẫn những chuyến phiêu lưu của chú bé người gỗ thông minh, tinh nghịch đáng yêu Buratinô. Alếc xây – Tôn xtôi đã khiến cho hình tượng chú bé người gỗ mũi dài vốn đã quen thuộc lại càng trở nên gần gũi và đáng yêu hơn trong lòng bạn đọc.