Đaghextan của tôi – NXB Cầu Vồng (Bộ 2 cuốn)

Đaghextan của tôi là một tác phẩm sách viết bằng tiếng Avar của nhà thơ người Dagestan thuộc Liên Xô Rasul Gamzatov. Lần đầu tiên tác phẩm được dịch sang tiếng Nga bởi Vladimir Soloukhin. Đaghextan của tôi được tái bản nhiều lần và được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau trên thế giới. Cuốn sách này là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của văn học Dagestan.

Daghextan của tôi là nguyên bản và rất đặc sắc. Tác phẩm được viết bằng văn xuôi, nhưng chen vào đó là nhiều bài thơ. Chất thơ trong cuốn sách không chỉ nằm ở những đoạn thơ, mà còn trong những câu văn xuôi: từ ngữ của Rasul Gamzatov rất giàu hình ảnh và có sức biểu cảm sống động. Trong tác phẩm “Dagestan của tôi”, tác giả dựa vào truyền thống dân tộc của văn học Dagestan, đồng thời sử dụng kinh nghiệm của ông trong lĩnh vực văn học hư cấu. Rasul Gamzatov liên tục nhắc tới văn học dân gian, ông đưa vào tác phẩm rất nhiều câu tục ngữ, cách ngôn, truyện cổ tích và truyện ngụ ngôn.

Kể về cuốn sách không hề dễ, bởi nó không phải là tiểu thuyết, tùy bút hay tư liệu, nó cũng chẳng có cốt truyện hay mạch tư duy nào hết. Đơn giản chỉ là những mẩu chuyện nhỏ được viết cạnh nhau, nói về phong tục, lối sống, tình cảm của đất nước Đaghextan. Đôi khi là bài học cho mỗi người về cách ứng xử với nhau trong cuộc sống. Thỉnh thoảng lại là một câu chuyện phiếm. Nói theo cách của dân tộc Avar, tác phẩm như một con chim bay trên bầu trời và từ trên cao thấy rõ như trong lòng bàn tay, những núi non, khe vực thân thuộc, những làng mạc và phố phường, những nhà cửa và chợ búa, những con chim ưng và những con dê, niềm vui và nỗi lo lắng, quá khứ và, có lẽ, cả tương lai.

Tác phẩm được viết với lối viết rất tự do, đậm sắc trữ tình, khá hài hước, và một chút láu lỉnh. Nó không khiến bạn phải dành nhiều thời gian để đọc theo kiểu ngấu nghiến, không phải là cung cấp những tư liệu khô khan, nhưng cũng chẳng phải là một câu chuyện gay cấn hấp dẫn. Mỗi lần cầm sách lên, bạn có thể chỉ đọc một mẩu nhỏ dài khoảng vài dòng mà không thấy bứt rứt vì không thể đọc tiếp. Nhưng bạn cũng có thể đọc hết cả nửa cuốn một lúc mà không thấy nhàm chán.

“Đaghextan của tôi” viết về một đất nước xa lạ nhưng lại thật thân quen. Tôi tìm thấy chính mình trong Raxun, tuổi trẻ của tác giả đôi khi ngốc nghếch, đôi khi sai lầm, nhưng cũng tràn đầy nhiệt huyết và tình yêu. Tôi nhận ra hình bóng những người xung quanh trong người dân Đaghextan. Những người mẹ dành hết tình yêu cho con, những cụ già đầy triết lý, con trẻ hồn nhiên và tinh nghịch. Có lúc tôi lại thấy thấp thoáng lời dạy bảo của bố trong câu chuyện của Gamzat Xadaz hay Abutalip, thấy hình ảnh của anh bộ đội cụ Hồ trong Samin. Và dường như, dù ở Viêt Nam hay ở Đaghextan, hay ở bất kỳ đất nước nào khác, tình yêu thương con người, lòng yêu nước luôn luôn hiện hữu.

Và Nơi đây bình minh yên tĩnh – Sách hay nên đọc